Prematüre Retinopatisi Nedir?
Prematüre bebeklerde görülen, retina hasarı yapan ve körlükle sonuçlanabilen bir göz hastalığıdır. Prematüre bebeklerin en önemli göz sorunlarından biri "prematüre retinopatisi"dir (Retinopathy of Prematurity - ROP). Prematürelerde oluşabilecek retinopatinin erken tanısı ve tedavisi önemlidir. Normalde bebeklerin gözlerindeki damar sistemleri doğuncaya kadar gelişmeye devam etmektedir. Erken ve düşük kilolu doğumlarda bu gelişme süreci tamamlanmadan bebek doğar. Bebek doğduktan sonra da gelişim devam eder. Birçok risk faktörünün de etkisiyle gözdeki damarlar anormal gelişir. Bu yeni damarlar bebeğin retinasını yani ağ tabakasını etkilediği için sürekli körlük nedeni olabilir. Bu yüzden erken doğan bebeklerin muhakkak göz hekimi kontrolünden geçmesi ve izlenmesi gerekir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Prematüre retinopatisinin gelişiminde birçok faktör rol oynar. Bunların en önemlileri arasında erken doğum haftası, düşük doğum tartısı ve oksijen tedavisinin süresi sayılabilir. Tekrarlayan solunum sıkıntısı, zamanında doğmama, ağır mikrobik enfeksiyonlar, hızlı yapılan kan değişimi veya kan nakli sayısı, beyin içi kanama, akciğerlerin gelişememesi, kalpte delik olması retinopati riskini artırır.
32 haftadan küçük ve 1500 gr altı doğan tüm bebekler risk altındadır.
Ne Zaman Görülür?
Prematüre retinopatisi en sık doğumdan sonra ortalama 6-8’inci haftalarda ortaya çıkar. 28 haftalık doğan bebeklerde 40’ıncı günden itibaren görülür.
Tarama Ne Zaman Yapılmalı?
Risk taşıyan bebeklerin taranması için en ideal zaman 32–36 gebelik hatası (özellikle 31–33 haftalardır) veya doğum sonrası 4–6 haftalardır. Bu nedenle yukarıda sayılan tüm risk grubundaki bebekler doğumdan sonra 4–6. haftalık olduklarında mutlaka bu konuda deneyimli uzman bir göz doktoru tarafından muayene edilmeliler. Bu süre içinde hastanede yatmakta olan bebeklerin muayenesi kuvözde yapılır.
Hastalığın evreleri; Bu hastalıkta retina tabakasının damarları etkilenir ve 5 evresi vardır. Evre 1 ve 2’dekiler kendiliğinden gerileyebilir. Bu bebekler retina olgunlaşmasını tamamlanıncaya ( yani genellikle doğması gereken tarihe) kadar takip edilmelidirler. Ancak 3’üncü evreden itibaren lazer veya dondurma tedavisi (kriyo) gerekmektedir. Bu yapılmadığında hastalık ilerler ve son aşamada yani evre 4-5’de retina tabakası geri dönüşümsüz olarak zarar görür. Ameliyatla düzelme şansı azalır. En sonunda körlük oluşur. Sonuçta prematüre retinopatisi zamanında tanı ve tedavisi yapılmadığında körlüğe kadar gidebilen ciddi bir sağlık sorunudur.