15 Ekim Dünya El Yıkama Günü
İnsanlarda farkındalık yaratmak, erişkinlerde ve çocuklarda el yıkama alışkanlığı kazandırmak ve önlenebilir hastalıklara karşı korunmak amacıyla 2008 yılından itibaren her yıl 15 Ekim tarihi dünya el yıkama günü olarak ilan edilmiştir.
Günlük yaşantımızda ellerimiz çevremizle en çok temas halinde bulunduğumuz ve dolayısıyla mikroorganizmalarla en sık karşılaştığımız organımızdır. Sabun ile ellerin yıkanması bu mikroorganizmalarla oluşabilecek hastalıkların özellikle solunum yolu enfeksiyonları ve ishalli hastalıkların önlenmesinde en etkili ve ucuz yoludur.
Çıplak gözle görülemeyen mikroorganizmalar özellikle ellerin temiz olduğu düşüncesine neden olmakta ve bu nedenle olması gereken sıklıkta yıkama gereksinimi duyulmamaktadır. Ellerdeki mikroorganizmalar ellerin yüze, göze, ağız ve buruna teması ile vücuda geçmekte ve vücutta hastalık oluşturmaktadır.
El yıkama toplum sağlığı konusunda alınacak tedbirler arasında birinci sıradadır. O nedenle yiyecek hazırlamadan önce ve yemek yemeden önce, tuvalet gereksiniminin giderilmesinden sonra, buruna dokunulduğunda, hayvanlara dokunulduğunda, hapşırıp, öksürdükten sonra, kimyasallarla, elleri kirleten işlerle, boyalarla uğraşıldığında, çöp ve atıklara dokunulduğunda, hasta ziyareti öncesi, sonrası ve hastaneden çıktıktan sonra eller iyice yıkanmalıdır. Elbette el yıkama gerekliliği sadece bunlarla sınırlı değildir. Örneğin toplu ulaşım araçları kullanımı sonrası veya çocukların okul dönüşü gibi toplu yaşam alanları teması sonrası da ihmal edilmemelidir. Özellikle çocuklara küçük yaştan itibaren bu alışkanlık sağlanmalıdır.
Eller yıkanırken bol su ve sabun kullanılmalı, eller en az 10-15 saniye iyice ovuşturulmalı, parmak araları ovulmalı, tırnak altları iyice temizlenmelidir. Toplam el yıkama süresi en az 40-60 saniye kadar sürmelidir.
Havaların soğumaya başladığı bugünlerde sık rastlanan üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı en etkili yöntemin el yıkama olduğu unutulmamalıdır.
Uzm.Dr. Mehmet Selim Şahin
Eneksiyon Hastalıkları Uzmanı